اقتصاد به منزله بایدها و نبایدهای فردی
پس‌از بررسی اندیشه‌های اقتصادی دوره یونان باید به اندیشه‌های اقتصادی دوره قرون وسطا اشاره کرد. یکی از چهره‌های شاخص این دوره توماس آکویناس قدیس است. از آکویناس آثار بسیار زیادی وجود دارد که در زمینه‌های دینی و اجتماعی به رشته تحریر درآمده است. او تلاش کرده با تلفیق آموزه‌های کلیسا و کتاب مقدس با آرای ارسطو یک پیوندی میان مسیحیت و اندیشه‌های یونان ایجاد کند. آراء اقتصادی آکویناس از فلسفه اخلاق او نشئت گرفته‌است. به همین خاطر در اثر اصلی او کتاب «اصول الهیات» به برخی از مسائل اقتصادی پرداخته شده است.
اخلاقیات اقتصادی
در این دوران کلیسا و مسیحیت تلاش می‌کنند فعالیت‌های اقتصادی تابع حوزه کلیسا باشد. آکویناس و دیگر اندیشمندان این دوره در خصوص کنترل مسائل اقتصادی دغدغه زیادی داشته‌اند و با توجه به آن، قوانین و اصولی را وضع کرده‌اند که فعالیت‌های کارآفرینان و بخش خصوصی بسیار محدود شد.
تلاش اصلی آکوئیناس، بررسی و بیان برخی احکام و بایدها و نبایدهای اقتصادی در جامعه است. تلقی او از اقتصاد مجموعه رفتارهایی است که انسان‌ها برای تامین معاش خود انجام می‌دهد. درواقع هنوز اقتصاد به‌عنوان یک نظام دارای ساختار و سیاست در این دوره شناخته نمی‌شود و بنابراین نگاه آکوئیناس به اقتصاد، نگاهی فردگرایانه است.
احکام مبادله اقتصادی
آکویناس در بیان بایدها و نبایدهای معاملات اقتصادی، مؤلفه‌هایی را طرح و احکامی را بیان می‌کند. برای نمونه او معتقد است در معاملات اقتصادی نباید هیچ کدام از طرفین متضرر شوند و طرفین باید از مبادله رضایت داشته باشند. از سوی دیگر، هرگونه فریب و خدعه برای فروش محصولات جایز نیست و این امر معامله را باطل می‌کند.
همچنین آکویناس بیان می‌کند که پس‌از معامله اگر کالا دارای نقص یا اشکالی بود، به دلیل این‌که صاحب کالا مشتری را فریب داده معامله باطل است و باید خسارت وارده را نیز جبران کند. البته او تصریح می‌کند که نیازی به اظهار معایب جنس یا کالا نیست و در مواردی که صاحب کالا از عیب و ایراد کالا خبر نداشته باشد یا نقص آن منجر به ضرر به خریدار نشود، بیان عیب کالاها ضروری نیست و معامله باطل نمی‌شود.
حرمت ربا
آکوئیناس در بررسی مسئله مربوط به وام‌ها به بحث ربا می‌پردازد او ابتدا با استناد به کتاب مقدس بیان می‌کند که اخذ ربا جایز نیست. در کتاب مقدس آمده: «اگر به کسی از خویشاوندان خود که فقیر است و با تو زندگی می‌کند پول قرض می‌دهی بر او چون زورگیران اجحاف مکن و چون رباخواران تعدی مکن.»
سپس آکوئیناس بیان می‌کند که اخذ ربا بابت پول قرض داده‌شده فی‌نفسه ظلم است؛ زیرا فروختن چیزی که وجود ندارد و باعث نابرابری خواهد شد؛ خلاف عدالت است و جایز نیست.
آکوئیناس سپس با بیان نظر ارسطو در کتاب‌های سیاست و اخلاق بیان می‌کند که به‌طور کلی پول برای استفاده در مبادلات بوجود آمد و در نتیجه کاربرد واقعی و اصلی پول مصرف یا واگذاردن آنست که در مبادله صورت می‌گیرد. بنابراین دریافت وجه در ازای استفاده از پول وام داده‌شده که با عنوان ربا شناخته می‌شود، ماهیتاً نامشروع است و درست همان‌طور که انسان ملزم به بازگرداندن هر چیزی است که به‌صورت نامشروع به‌دست‌آمده، باید پولی را که به‌صورت ربا دریافت کرده بازگرداند.
نگاه فردگرایانه به اقتصاد
درنهایت باید عنوان کرد که علم اقتصاد بعنوان یک علم مستقل، در دوره قرون وسطا و در اندیشه آکوئیناس شکل نگرفته و اقتصاد دارای ساختار و نهاد برای سیاست‌گذاری نیست. بلکه صرفاً احکام اقتصادی و برخی قوانین برای مبادلات وضع‌شده و نگاه به اقتصاد نگاه فردی است و درواقع احکام اقتصاد در خصوص افراد بیان می‌شود و نگاهی به سیاست‌های کلان اقتصاد ندارد.
