بسیاری از صاحب نظران معتقدند که اساساً علت اصلی خلق پول این است که بودجه مورد نیاز دولت و هزینه‌هایی که دارد بیشتر از دارایی واقعیش بوده و به همین دلیل خلق پول می‌کند.
یکی از پرسش‌هایی که در نظریه پول طلا مطرح می‌شود این است که؛ اگر ما ریال را جمع کنیم و طلا را جایگزین کنیم نیازهای دولت که تا امروز با کسری بودجه و خلق پول تامین شده است چگونه در سیستم پول طلا تأمین می شود؟
اگر دولت در جایی نیاز داشت که برای پروژه‌های اجرایی یا عمرانی خود اعتباراتی را ایجاد کند و به سیستم مالی کشور تزریق کند از کجا باید این پول را تأمین کند؟
خلق پول برای جبران کسری بودجه نیست
1/ نکته اولی که باید در نظر بگیریم این است که خلق پولی که دارد انجام می شود (مثلاً در سال 1399 حدود ۸۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است) چقدرش خرج کسری بودجه شده است. در سال ۹۹ طبق آمار بانک مرکزی، بدترین سال کشور در کسری بودجه دولت بوده است، حداکثر کسری بودجه حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
در بدترین حالت حدود ۲۰ الی ۲۵ درصد از حجم خلق پول و افزایش نقدینگی، صرف کسری بودجه دولت می‌شود. حتی آماری که اخیرا اعلام کرده اند هم زیر ۲۰ درصد بوده است و بقیه این خلق نقدینگی صرف بهره های بانکی ۱۸ و ۲۰ و ۲۵ درصدی می‌شود. (لازم به ذکر است که طبق ادعای خود دولت‌مردان، کسری بودجه با فروش اوراق بهادار و مالیات معاملات بورس و روش های دیگر کسری بودجه تامین شد!)
تورم علت اصلی کسری بودجه
2/ نکته دوم اینکه وقتی درباره کسری بودجه صحبت می‌کنیم، این را باید در نظر بگیریم که علت اصلی کسری بودجه چیست؟ علت اصلی کسری بودجه «تورم» است.
یعنی وقتی بودجه را می‌نویسند با کسری که نمی‌نویسند، بلکه می‌گویند هزینه‌های دولت به فرض، هزارمیلیارد تومان است و بعد در طول سال پروژه‌ها، کارها و مشاغل را حساب و بررسی و پیش‌بینی می‌کنند و اعلام می‌کنند تورم ایجاد شده و هزینه‌های دولت از هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده و ۱۲۰۰ میلیارد تومان شده، این ۲۰۰ میلیارد تومان بابت تورمی است که به خاطر همان خلق پول ایجاد شده است.
یعنی کسری بودجه علت خلق نقدینگی نیست؛ بلکه خلق نقدینگی باعث تورم شده و این چرخه باطل ادامه پیدا می‌کند. یعنی اگر شما پول را طلا کنید و امکان خلق پول نداشته باشید، چون تورم هم با تبدیل پول به طلا صفر شده است، کسری بودجه به حداقل می‌رسد.
کاهش ارزش پول برای جبران کسری بودجه؟!
3/ نکته سوم این است که مردم (خانواده‌ها یا شرکت‌های تجاری خصوصی) مگر با کسری بودجه مواجه نمی‌شوند؟ آیا آنها کسری بودجه خود را با خلق پول جبران می‌کنند؟
برای مثال زمانی که مردم در خانواده خود با کسری بودجه مواجه می‌شوند و مثلاً ۵ میلیون تومان مخارج ماه، کفاف خانواده‌شان را نمی‌دهد و به یک میلیون دیگر نیاز دارند، چه رفتاری از خود نشان می‌دهند؟! آیا برای جبران کاستی خود، از همسایه یا خویشان دزدی می‌کنند؟
خیر – قسمتی از اموال و دارایی‌هایشان را فروخته و کسری خود را جبران می‌کنند. بعد تلاش می‌کنند با کار بیشتر و کاهش هزینه‌ها هم با کسری بودجه مواجه نشوند و هم بتوانند دوباره دارایی خود را بدست آورند.
بیشتر بخوانید: پول اعتباری مشروعیت فقهی ندارد
اما دولت به خودش اجازه داده است که در ۹۰ سال گذشته هر زمانی که پول کم آورد، خلق پول کند و از جیب تک تک افراد جامعه ارزش پول‌شان را کم کند که این رفتار به نوعی دزدی از جیب مردم است!
این در حالی است که طبق آخرین آماری که آقای نوبخت اعلام کرده، اموال و دارایی‌های دولت بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان؛ معادل با ۷ میلیارد دلار است. تنها اموال شرکت‌ها و ارگان‌های دولتی چندین برابر گردش پول کشور است.
به عنوان مثال یکی از سازمان‌های مورد بررسی، سازمان بهزیستی بود که در واقع یکی از فقیرترین سازمان‌های کشور است. مثلاً در استانی مانند اصفهان فقط در یک مورد زمینی به وسعت بیش از ۵۰ هکتار در یکی از بهترین مناطق شهر متعلق به این سازمان است. بعد برای اینکه حقوق کارمندان‌شان را پرداخت کنند یا کارها و طرح‌هایشان را اجرا کنند، با کسری بودجه مواجه شده و دست به چاپ پول می‌زنند.
در حالی که می‌توانند یک بخش کوچکی از همین زمین‌ها را فروخته و کسری بودجه خود را جبران کنند. حتی می‌توانند افرادی را که تحت پوشش این سازمان هستند را بی‌نیاز کنند و جزو پولدارهای شهر بشوند. اما سازمان تمام این اموال، دارایی‌ها، زمین‌ها و املاک را قفل کرده و بعد می‌گویند با خلق پول می‌توانیم مشکلات خود را حل کنیم.
این کار باعث تورم می‌شود و مشکلات متعددی برای افراد تحت پوشش خودشان ایجاد می‌کند اما حاضر نیستند یک مقداری از این دارایی‌ها را بفروشند تا نیاز هایشان را جبران بکنند.
بنابراین به‌طور خلاصه باید گفت: اولاً مهمترین عامل خلق نقدینگی بانک‌ها هستند نه دولت و کسری بودجه. ثانیاً عامل کسری بودجه دولت خود تورم هست (در واقع جای علت و معلول جابه‌جا شده است یعنی ما نباید بگوییم که عامل تورم کسری بودجه است، بلکه عامل کسری بودجه تورم است) که با پولطلا تورم صفر شده و کسری بودجه به حداقل می‌رسد. ثالثاً اینکه اصلا از لحاظ عقلی، شرعی، انسانی، اصلاً معقول نیست وقتی شما کم آوردید بروید سریع از جیب مردم بردارید.
